Chciałabym zapoznać moje koleżanki (choć nie tylko) z danymi socjologiczno ? statystycznymi związanymi z wyborami do Sejmu w 2001r. Interesowały mnie dwie, zdawałoby się zupełnie nieprzystające sprawy: szansa na polityczny sukces i....płeć. Zrobiłam to na potrzeby przygotowywanej przeze mnie pracy doktorskiej w Katedrze Współczesnych Systemów Politycznych UJ u prof. Marka Bankowicza.

W konstytucjach niektórych państw europejskich istnieje  prawny zakaz dyskryminacji płci, obowiązuje także obligatoryjny wymóg dawania im równych szans, a my jesteśmy w Europie. Platforma Obywatelska mieniąca się nowoczesną partią, otwartą na ludzi, unikająca jak diabeł święconej wody jakiejkolwiek dyskryminacji kobiet w dokumentach programowych, oficjalnych dyskusjach czy publikacjach, powinna świecić przykładem.  Czy rzeczywiście? Szczerość intencji i wiarygodność najlepiej sprawdzić stosując stare biblijne hasło: ?Po uczynkach ich poznacie?

Panie na  liście

Przed 4 laty była nowym ciałem na politycznym rynku. Do wyborów nie zdążyła wystartować jako partia polityczna. Wyłaniała kandydatów do Sejmu metodą wewnętrznych prawyborów, w sumie 887 kandydatów. Wśród nich było 128 kobiet i 759 mężczyzn, czyli na jednego kandydata ? kobietę, przypadało prawie sześciu kandydatów ? mężczyzn. 

Wszyscy zainteresowani wyborami dobrze wiedzą, że prawdziwym kryterium jest usytuowanie kandydata na liście; czy jest on w czołówce, czy wlecze się gdzieś w tyle spełniając rolę  przysłowiowego ?zająca?. I tak na 41 list PO we wszystkich okręgach, kobiety zajmowały pierwsze miejsca na  listach w: Bydgoszczy,  Lublinie, Piotrkowie Trybunalskim, Radomiu, Krośnie i Koszalinie, czyli w sześciu okręgach wyborczych., gdzie też bez przeszkód zdobyły mandaty poselskie. Z drugiego miejsca na listach kobiety zdobyły dwa mandaty: w Łodzi i Gliwicach. Były natomiast przyjemne niespodzianki wyborcze: mandat w Gdańsku z czwartego i mandat z piątego miejsca w Warszawie I. Odnotować należy jeszcze dwa ewidentne sukcesy: mandat w Warszawie II, gdzie p. Alicja Olechowska  weszła do Sejmu z dziesiątego miejsca  oraz wejście do Sejmu p. Doroty Arciszewskiej ? Mielewczyk, z jedenastego miejsca na liście PO w Gdyni.

Śledząc wyniki w urzędowym Dzienniku Ustaw nie mogłam wyjść z podziwu jakimi metodami i przy pomocy jakich kryteriów niektóre listy zostały układane. Podziwiałam ?szarmanckość? kolegów z Koszalina, którzy jedyną kobietę na liście umieścili na pierwszym miejscu oraz zadumali mnie koledzy z Kielc, którzy także jedyną kobietę umieścili z kolei na ostatnim, dziewiętnastym miejscu. Tego, że Pani Barbara Kwapisiewicz uzyska w Kielcach 3 wynik za K. Miodowiczem i K. Grzegorkiem, kieleccy działacze PO  nie przewidzieli.

Strategia Małopolska

A teraz bardziej szczegółowo chciałam przedstawić ostatnie wybory 2001r do Sejmu w Małopolsce patrząc z perspektywy PO i ...kobiety.

W okręgu wyborczym nr XII (Chrzanów) było do zdobycia 7  mandatów.  Platforma wystawiła 13 kandydatów, na których padło 30.582 głosy. Na liście wyborczej PO były trzy kobiety: Alicja Woźniak, Maria Rauch i Zofia Hołuj umieszczone na miejscach:6, 9, 11. W sumie zdobyły 5.477 głosów, co daje średnią 1.825 głosów na każdą, przy średniej męskiej 2.510. Mandatu żadna z nich nie zdobyła; posłem został Paweł Graś.  

Okręg wyborczy XIII to miasto Kraków i powiaty: krakowski, miechowski i olkuski. Wybierano 14 posłów. Platforma Obywatelska wystawiła 24 osobową listę kandydatów, którzy uzyskali 78.733 głosy. Wśród nich były cztery  kobiety: Marta Patena, Ewa Bielecka, Małgorzanta Jantos ? Birczyńska i Małgorzata Haller de Hallenburg. Odpowiednie miejsca na liście to:8, 9, 10, 21. Panie w sumie zdobyły 11.779 głosów, co daje przeciętną 3.347 głosów na każdą, przy średniej męskiej 2.944. Posłem żadna z nich nie została, bowiem mandaty zdobyli: Jan Rokita, Bogdan Klich i Tomasz Szczypiński.

W XIV okręgu wyborczym w Nowym Sączu było do zdobycia 9 mandatów. Lista Platformy liczyła 16 kandydatów, którzy zdobyli 47.299 głosów. Wśród nich były trzy kobiety: Halina Węgrzyn na miejscu 9, Aneta Mrugała 13 oraz Anna Matula ? miejsce 15. Razem zdobyły 2.352 głosy, co daje średnią  784 na każdą. Psłami zostali Andrzej Czerwiński i Tadeusz Parchański.

Okręg XV to Tarnów. Do zdobycia było 8 mandatów. Lista PO liczyła 16 osób, którzy w sumie zdobyli 31.154 głosy. Wśród kandydatów były jedynie dwie kobiety: Jolanta Knapik ? miejsce 2, oraz Anna Pallas ? Dropińska na miejscu 13. Obie kandydatki  zdobyły  w sumie 6131 głosów, co daje średnią 3065 głosów na każdą, przy 1.787 na każdego mężczyznę. Posłem z tego okręgu został Aleksander Grad.